M |
M |
|
m (es. mmoscu) |
un (es. un bosco) |
|
mà |
madre |
L'appî ta mà |
macabbùnnu |
Fannullone: |
NNa chiana di Catania
'mparrinu macabbunno
va ncuitannu fimmini |
macabbunnu, |
vagabondo: |
|
macari |
eppure: |
|
macàri |
Anche : |
Macari c'o piviraru si viesti di sita
fieti sempri di latti e lazzata |
maccarruni |
maccheroni - tipo di pasta |
|
maccatùri |
Fazzoletto: |
|
màcchia |
pianta, albero |
puncilu nto piddicu
ca ti nasci na macchia i ficu. |
màchina |
Automobile: |
|
maestrìa |
sapienza |
|
màgghia |
maglia: |
|
màgghia ncàrni |
maglia intima in lana |
|
magghiùni |
maglione |
|
maialùffu |
asfodelo |
|
maìdda |
madia |
Si iavita quannu
a maidda è china |
maìsi |
maggese |
|
màiu |
maggio |
|
maiulìna |
di maggio |
A zita maiulina nun si godi a cuttinina - |
A zita maiulina nun tasta nè mustu nè racina |
malacàrni |
|
|
malacriànza |
mala educazione |
|
malaficùra |
brutta impressione |
|
malantrìnu |
malandrino |
|
malarucàtu, |
Maleducato: |
|
malatìa |
Malattia: |
|
malatìzzu |
malaticcio |
|
malautàta |
malrovescio |
|
malautàta |
peggioramento della situazione |
|
malautàta |
girata malamente |
|
màli i testa |
emicrania: |
|
mammàna |
levatrice |
|
mammàstra |
matrigna |
|
mammulìnu |
Mammolino: |
|
mànca, |
Sinistra: |
|
manchìgnu |
mancante (esposto a nord)
|
Ommini
o manchignu e fimmini o sulicchienti |
manciàbbili |
commestibile: |
|
manciaciùni |
Prurito: |
|
manciàri |
mangiare |
Canî 'i l'ürtülanü nne nî
mancia
nne nî fa
manciarî - |
Cu n'uovu manciu iu e tuttu u munnu
- |
Mancia cu quattrü ianchî |
I corni su comm'e renti
fanu mali quannu spuntunu,
ma appuoi servunu ppi manciari |
Ta manciasti a carni?
Ura caca l'ossu |
manciatàriu |
mangione |
|
màncu |
Neanche, Nemmeno, Neppure |
Se fossutu sceccu mancu pagghia ti racissi |
|
manèdda |
Vicolo: |
|
mangiatura |
greppa, mangiatoia |
|
maniàrisi |
sbrigarsi: |
|
maniàta |
piega |
|
mànichi |
maniche |
|
mànicu |
manico |
|
manìcula |
Cazzuola: |
|
mannàri |
Mandare: |
|
mannarìnu |
Mandarino: |
|
mannìli, |
Grembiule: |
|
mannìra |
ovile: |
Cu sta nna mannira mancia ricotta |
mantàli |
Grembiule: |
|
mantalinàru |
devoto di S. francesco di paola |
|
Manteca |
Lucido per scarpe: |
|
mantièniri |
mantenere |
|
mantillina |
mantellina a semicerchio,
indossata dalla donna in inverno
per coprire le spalle,
solitamente a uncinetto |
|
mànu mànca |
Sinistra: |
|
manuàli |
manovale |
|
manziòrnu |
Mezzogiorno: |
Visti i stîddî 'i
manziornü |
mànzu |
calmo |
|
mappìna |
strofinaccio canovaccio |
|
maravìgghia |
Meraviglia: |
Iabbu e maravigghia |
maravigghiùsu |
incontentabile dispettoso |
|
màrba |
Malva: |
|
marchìgnu |
argilloso |
|
marchìsi |
mestruazioni |
|
marèddi |
cicoria selvatica |
|
margarìta / margherìta |
manopola (rubinetto) |
|
mariànu |
Mediano: |
|
maritàri |
Sposare: |
|
Maritàtu |
Sposato: |
|
marònna |
Madonna: |
|
marpiùni |
scaltro, sornione |
|
|
|
|
marrùggiu |
bastone, manico di attrezzo |
|
màrti |
Martedi: |
|
martièddu |
Martello: |
|
marunnùzza |
Madonnina: |
|
marvìzziu |
tordo |
|
marzulìna |
di marzo |
nivi marzulina,
durassi tantu na mala vicina |
mascaràtu |
birbante |
|
mascaràtu |
mascherato |
|
maschèttu |
fermo per chiudere la porta |
|
mascìdda |
mascella |
|
masciddàta |
mascellata, schiaffo |
|
màsculu |
Maschio: |
|
massaru |
fattore |
Lu ventü
mîna e lu massarü spagghia!!!
Lestü lestü, ca nî nî iemü a lu rîposü!!! |
mastiàri |
Masticare: |
|
masticògna |
gomma da masticare |
|
mastru |
mastro |
|
matapulìsta |
Menzognero: |
|
matìna |
mattina: |
|
matinàta |
mattinata |
|
matri bbatìssa |
badessa |
|
matriàli |
materiale |
|
mattulidda |
2 di bastoni (carta da gioco) |
|
màtula |
inutilmente,
invano, senza senso |
Quannü u sceccü
nün muolî bîvîrî
a matüla ci frischi |
mazzacàni |
pietra grossa |
|
mazziàtu |
bastonato |
|
mbrattàri |
Imbrattare: |
|
mbràzzu |
in braccio |
|
mbriacàrisi |
ubriacarsi: |
|
mbriacatùra |
Sbornia: |
|
mbriàcu, mpriacu |
Ubriaco: |
Mbriachi, scecchi e picciriddi Diu l'aiuta |
Nun si po aviri a vutti
china
e a mugghieri 'mpriaca |
mbrigghiu |
coso |
|
mbrògghiu |
Imbroglio |
|
mbrugghiàri |
imbrogliare |
|
mbrùgghiu |
muco |
|
mbrugghiùni |
Imbroglione: |
|
mbrugghiùsu |
moccoloso |
|
mbruociu |
Ambrogio |
Sürca, 'Mbruòciü, ca è
beddü brurüsü. |
mècciu |
stoppino |
|
mènnila |
Mandorla: |
Supra mennili
minnulicchi |
mènu |
Domenico: |
|
menza lìngua |
Balbuziente: |
|
menzannòtti |
Mezzanotte: |
Cchiù scuru i menzannotti
nun po' fari |
mènza,u |
Mezza/o: |
Unu la testa e due li pieri
Ni lu menzu c'è signori Dio,... |
Menza tusa e menza
pilusa. |
menza i rintra e
menza i fora, |
mercari mircari |
centrare mirare |
|
mèrculi |
Mercoledi: |
Mercülî intra
sîmana fora |
mèrru |
Merlo: |
Sunu 'ncuccu e na merra
|
mèstucu |
Domestico: |
|
mèttiri |
mettere |
Mettîtî dduocü e
fa müstü |
...i
mittisti darrieri lu quatru
niulu naulu picuraru |
mettìri a mmòddu |
Immergere: |
|
mìa |
me |
Oggi a mia
dumani
a tia |
Miaridda , miatidda |
beata lei |
|
Micitariu |
attaccabrighe |
|
midàgghia |
Medaglia: |
|
miègghiu |
Meglio: |
A miegghiu parola
è chîdda ca nunn'e ditta |
Mettîtî cu chîddî
mieggh'i tia e paicî i spîsî. |
Cumannari è miegghiu do futtiri |
Miegghiu aviri ca
disiari |
mièriri, miètiri |
Mietere: |
Ma patrî cü lü
mietîrî murìü
e si lü mietî cü lü sîmînaü... |
mièritu |
Merito: |
|
milìddi |
Melilli |
...san mastianu è a
miliddi
va circannu i picciriddi... |
mìlli |
mille |
Iai
millî cannî dî raggiünî |
milinciàna |
melenzana |
|
millicùccu |
bagolaro |
|
milùni |
Melone: |
|
mina |
soffia |
Lu ventü mîna e
lu massarü spagghia!!!
Lestü lestü, ca nî nî iemü a lu rîposü!! |
minàri |
masturbare |
|
minàta |
mal fatta |
|
mìnchia |
esclamazione di meraviglia |
|
mìnchia |
pene |
Mi resi
minchia ppi sasizza |
minchiàti |
Frottole: |
|
minchiùni |
scemo |
|
mina |
incompleta |
Niscì a passìari
e lascià tutt'i cosi ammenzu a mina |
mini |
debiti |
Morsi e lassà tanti mini e sa figgh |
minièri |
debitore |
|
mìnna |
mammella |
|
minnicu |
Avaro: |
|
minutièdda (ca) |
a poco a poco |
Chi ci vai c'a minutiedda?" |
mìnzica |
caspita |
|
miraculùsu |
? |
|
miricànu |
americano |
|
miricìna |
Medicina: |
|
mirrùzzu, |
Merluzzo: |
|
mischinèddu |
poveretto: |
|
mischìnu |
Poverino!: |
|
miscuòttu |
biscotto: |
|
mìsi |
mese , ho messo, |
|
mìssa |
Messa: |
|
missiràta |
situazione: |
|
mistièri |
Mestiere: |
|
mìsumu, misunu |
ci siamo messi, si sono messi |
Iu' azzappava îddü vînnî
ie nî mîsümü n'cuštionî |
Ni misumu l'acqua
rintra
e i tubbi 'nchianu |
mità |
metà |
Dinari e santità cririni mità |
mmaculata |
immacolata |
...mmaculata
parturiu
fici un figghiu e ci muriu... |
Mmalirìttu. |
Maledetto |
|
mmarrìttu |
Maledetto |
|
mmèrda |
feci, merda |
|
mmèrnu |
inverno |
Unni ti facisti a stari
ti fai u mmernu |
Mmiancàri |
Imbiancare: |
|
mmilinàu |
avvelenato |
|
mmìria |
invidia |
Se a mmiria fossî
vaddîra l'avîssünü tuttî |
mmìri |
vede |
Uocchiu
ca nun mmiri
cuori ca nun duoli |
mmìsca |
Mischia: |
|
mmistùri |
intrugli |
Falla commü vuoi e' semprî cücüzza
mmisturî mettîccînî na vîsazza
semprî e' cücüzza. |
mmoscu |
un bosco |
Camîna camîna mî scurì nna
mmoscü |
mmuccalapuni |
distratto, credulone, ozioso |
|
mmuccùni |
Sorso: |
|
Mmuccùni, |
Boccone. |
|
mmurmuriàri |
parlottare |
|
mmùzzu |
Caso (a): |
Via Pruvulazzü, nummurü
a müzzü. |
mòddu (a) |
bagnato |
Nun muoli mettiri 'gnitu
a moddu |
mòddu |
molle |
|
mònaca, monica |
Suora: |
Quannü penzü ca sîgnü
monîca
iettü fuocü sutt'a tonîca |
mònucu |
Monaco: |
|
mpà |
compare |
|
mpacciacàsa |
ostacolo intralcio |
|
mpàcciu |
ingombro |
|
mpagghiàri |
Impagliare: |
|
mpaiari |
travolgere |
tu mpaiasti davanti |
mpanàri |
impanare |
|
mpanàta, mpanatedda |
focaccia |
|
mpannàri, |
Appannare: |
|
mpapucchiàri |
imbrogliare, confondere |
ma chi stai mpapucchiennu |
mparàri |
imparare |
|
mpassulùta |
raggrinzita |
|
mpastàri |
impastare |
|
mpastizzari |
pasticciare |
|
mpasturàri |
impastoiare (legare le zampe) |
|
mpatucchiàri |
raggirare |
|
mpicàri |
attaccare (al
muro) |
ampìca ssu
cosu 'nno muru |
mpicàri |
schiaffeggiare |
|
mpiccicàri |
Appiccicare: |
|
mpiccicùsu |
Appiccicoso: |
|
mpìgna |
Pigna: |
|
mpìnciri (mpìnciri) |
impigliare |
|
mpìnciri (mpìnciri) |
inciampare: |
|
mpraculusu |
Esagerato
(chi ssi mpraculusu!)
2 - Portentoso ,
3 - Efficace |
( l'uogghiu pricó (di
Iperico) é 'mpraculusu ). |
mprìmmisi - mprìmisi |
anzitutto |
|
mprinàri |
ingravidare |
|
mprìsa |
scommessa |
|
mpurtisàtu , mpurtusàtu |
imbucato
ben nascosto |
|
mpurugghiapièri |
ostacolare |
|
mpurughiàri |
aggrovigliare |
|
Muàrra |
Armadio: |
|
muciliàri |
assaggiare |
|
mùcilu |
ghiotto goloso |
|
muddacchia |
lentezza, pigrizia |
Iaiü na
muddacchia.. |
muddàcchiu |
Pigro ( lento); |
|
muddètta |
molle per braci |
|
muddìca |
Briciola: |
Cu mancia fa müddîchî |
muddicùni |
midolla |
Panî crüsta e
müddîcünî |
muddùra |
rugiada |
|
mugghièri |
Moglie: |
A mugghierî do latrü nunn'ü riri semprî - |
Cu ià dînarî assai semprî cunta ,
cu ià mugghierî
bedda semprî canta |
mùgna/u |
Monco: |
|
mulinàru |
Mugnaio: |
|
mulacciuni |
mulo giovane
si dice anche per bastardo,
nato da una relazione irregolare,
o abbandonato da uno dei genitori
|
|
Mulu |
mulo |
|
mulùni |
Anguria: |
|
mulùni |
cocomero: |
|
mulùni i ciàuru |
melone cucumis melo |
|
mùnciri |
mungere |
|
mùnciri |
Spremere: |
|
munizzàru |
Discarica: |
|
munnàri |
Sbucciare: |
|
munnìu |
modello ( unita di misura) |
|
munnìzza |
Immondizia, spazzatura |
|
munnìzzaru |
immondezzaio |
|
mùnnu |
Mondo: |
Nün farî cosa o fünnü
ca sî sa pî tutt'ü münnü |
Quannü muorü iù
muorî tuttu ü münnü |
muntaggnìsi |
vaccaro della provincia di Messina |
|
mùnti |
monte |
Munti cu munti non s'aiunciunu
mai |
muntrissànu |
monterossano
(abitante di Monterosso Almo) |
|
muntuàri |
nominare |
|
muntuàri, |
Citare: |
|
muntuàtu |
conosciuto |
|
munùra |
piccola |
|
munuzzàri |
sminuzzarre |
|
munzièddu |
Mucchio: |
|
munzignàru |
Bugiardo: |
|
muògghiu, |
Bagnato: |
|
muoli |
vuole |
Nun c'e' cchiu surdu
di cu nun muoli sentiri |
Nun muoli mettiri 'gnitu
a moddu |
muòriri |
Morire: |
...mmaculata parturiu
fici un figghiu e ci muriu... |
Quannü muorü
iù
muorî tuttu ü münnü |
muragghiùni |
Muraglione |
|
murànna |
intimo (insieme degli indumenti) |
|
murànni |
Mutande: |
|
muràri |
murare |
|
Murarisi |
cambiarsi (la biancheria intima) |
|
mùrghi |
morghe sedimento dell'olio |
|
mùri |
more |
|
muricànu |
modicano |
|
murròiti |
emorroidi: |
|
murtuòriu |
mortorio, senza vivacità |
|
mùru, |
Muro: |
Mî pürtà
a 'ncugna mmurü |
murùdda |
cervello |
|
murùdda |
Tempia: |
|
mùsca |
Mosca: |
Nna vucca chiusa
nun trasunu muschi |
Nun ti fari mettiri a
musca supr'o nasu |
musca cavaddina |
mosca cavallina |
|
musca tavana |
tafano |
|
muscagghiùni, muschigghiuni |
Moscerino: |
|
muscia |
dammi , porgimi |
|
muschìtti |
moscerini |
|
musiòni |
espressione |
Nci fì
mancu musioni! |
mussìli |
Museruola: |
|
mùssu |
Labbro: |
|
mustacchiùni, |
schiaffo: |
|
mustàta |
mostarda |
|
mustàzzi |
Baffi: |
|
mustazzutu |
baffuto |
|
mustazzuòlu |
mostacciolo |
|
mutàngulu |
mutastro |
|
mutànna |
mutanda cambio di biancheria |
|
mùtu |
imbuto: |
|
mùtu |
Zitto: |
|
muzziàri |
Morsicare. Mordere: |
U cani muzzia o
strazzatu |
muzzicùni |
cicca della sigaretta |
|
muzziùni |
Boccone. |
|
muzziùni |
Morso: |
|
|
|
|