LE ESCLAMAZIONI
E LE ESPRESSIONI COLORITE UTILIZZATE
IN OCCASIONE DI UNA DIPARTITA |
vedi anche
IL LUTTO
i segni. le usanze |
|
T'arrivordi
i specchi cummigghiati 'n casa do mortu, u cònsulu, e,
ppi luttu u nastru niuru 'nta porta, 'nto carrettu e 'nta
maschirina d'a machina. Fino al secolo scorso le
mortalità venivano annunciate con tocchi di campana ( in
numero dispari se donna , di numero pari se maschio ) di
S.M.Maddalena o di S.Antonio,a seconda
dell'appartenenza. Il corteo funebre era accompagnato
con i rispettivi " cataletti " ( vuoti, naturalmente ! )
? (Nello Benintende) |
|
Accapà
'i manciari pani
|
A chissa fu bomma!
|
afanculu a ccu muori (
a chi è morto)
afanculo a ccu arresta ( chi sta per morire)
erano 2 frasi tipiche (mi dissero) di un buccherese
quando accompagnava i funerali. La prima era riferita
alle persone che erano morte, la seconda, quando stava
per morire lui, rivolta a tutti
|
a dduocu cu sa quantu
ci ni su appizzati
|
Allampaiu
commu u ntisi diri!
|
Allura
allura s'avia curcatu!
|
A' 'ntisu a campaniàta?
Cu morsi? - Tanu - Tanu cui? - Chiddu ca stacìa a farca.
- Nun l'haiu prisenti - U sòggiru di Pippina. - Pippina
cui? - A Pippina, a mugghièri di...morti subbitània...
commu si chiamma s'a maritu? L'hàiu ampizza a lincua! -
E bbonu va, ama capùtu!
|
A menu mali ca ci
mittistuvu u maccaturi...
|
A mia mu rissunu antura,
nunn'avia 'ntisu a campaniaria
|
Appa
essiri 'ncorpu 'i sonnu, mancu si n'addunà do camiu
|
A puntina nun 'a
lasciava mai!
|
A sira primma stesumu
ansemmili mhaaa
|
A ura sa' mugghieri a
vuògghia di fari branzelletti !
|
Abbersici u mussu....
|
Accapputa'
|
Allampà
|
All'impruvisa autà u
coddu. Mancu si n'addunà
|
Amaru cu morsi!
|
Amaru a cu muori
|
A menu mali ca ci
mittistuvu u maccaturi...
|
a'morti subbitania
|
ancura ti pari quanta'
cavia pigghiatu a pinsioni, mischinu nun sa potti mancu
spenniri.
|
Arrivá
...chiamate u parrinu
|
astanotti a piula cantà
|
Avìa na chidda e' tempu
ca nun mi parìa giustu 'nta facci !
|
bonarmitta dà unnè misu!
|
Bonu cu tutti
|
ca ci finì co cappottu
i lignu!
|
Ca morti nun ci pò
nuddu
|
Casa e criesa, a virità!
|
Commu morsi? - Carì e
si ruppi u fèmuri. - No, si ruppi u fèmuri e carì. -
-Nto càriri sbattì u cristamignu e si n'annà
|
Ma comu morsi? Mahh...
chiusi l'uocchi e morsi |
|
Ccià scrivisti a carta?
|
Chiamamnu o dutturi e
dissi ca nunnera nenti...!
|
Chi c'e' macari a banna?
Acertu n'ci sona sanniputi.
|
Chi c'è miricina c'abbasta...
quannu s'arriva s'arriva!
|
chi fotografia laria ca
ci misunu!
|
Chiù subbitania d'accussì:
mancu u tempu i mittirisi i cuasetti!
|
ci lassa u strazzu
|
Ci turnà u culuri.
|
Cia bbucca u cddu
|
cià utà u coddu comu e
jaddini co morbu...
|
Comu morsi? - Co'
bburièddu avutatu.
|
Cu l'avia diri?!
|
Cu Lavia ddiri ca facia
a fini do surci
|
cu sa unni u urricanu?
|
Dduocu nunn'anu mancu i sordi pi farisi a
succissioni.
|
di chi ca era a ritta
di chi s'arrumazzà nterra.......mortu fitenti!
|
Doppu ssa caruta si n'annà
crai crai
|
E chi era sinsitivu?
|
E chi fu? Na fatta 'i
cruci!
|
E chi simmu fatti i
cartavilina?
|
E cumpuru era
cuntentu ca ci aviunu truvau a miricina giusta
|
e quannu su portunu?
|
era accussi tinta ca
mancu i diavuli a vosunu"
|
era accussi tinta ca sa
purtanu i diauli!!!
|
E pinsari ca s'avia
accattuttu a chiantimmi
|
Era finu o trissetti!
|
Era ranni assai, ma u
giurizziu ci caminava ancura
|
E ura quannu su portunu?
|
fimminaru finu all'urtimu
minutu
|
Fu llampu e stampu!
|
I ciuri parò l'hata
luvari 'i ccà
|
Iddu ca era ammalamenti.
Ma appena visti o dutturi, spalancà l'uòcchi e morsi c'a
ucca aperta.
|
Iu' lavia dittu ca nun
cia' iurnava
|
Iu nun trasu...nunnu
vuogghiu taliari....
|
L'atu sintutu chi
bella prièrica ca cci fì u parrinu? |
ma accussì si
muori?....mah.........
|
ma chi carì do sceccu?
|
ma chi cci pigghià
'ncorpu?
|
Ma chi ccì pigghià?
|
ma chi morsi n'casa o
era o spizziu?
|
Ma com'è possìbbili ca
morsi? Iù non n'a 'ntisu sunari campaniati!
|
ma commu...? u visti a
simana passata e era bbonu!
|
Ma commu fu?
|
ma commu successi?
|
Ma commu? Era accussì
salutivu ca parìa Sanzuni! E s'accapà accussì, 'nti
nnenti?
|
Ma comu, aieri u visti
'e canali !
|
Ma cu avia a 'ddiri
|
ma cu cia' barava na
pulacca o na rumena?
a rumena, ci futti macari i linzuoli
|
ma fu na
morti subbitania?
|
ma quant'avia?
era do
30!
allura carusu iera ancura
|
ma quantu ha sofferto ,
.........mah.......ti pari, bonu fi u signuri ca su
ricampa'.
|
macari ca ma vissuru
dittu nun c'avissi crirutu......
|
macari di mortu è beddu
di viriri.........
|
Ma com'è possìbbili ca morsi? Iù non n'a 'ntisu sunari campaniati!
|
mancu pari ca morsi
|
mancu u tempu d'arrifriddari
u liettu ci fù ca l'appumu arrizzittari beddu tisu e
loncu.......
|
Mancu u tempu 'i
chiamari u dutturi...
|
Mia Mamma sempre diceva
" Signuri 4 iorni !! "
|
Minchia, bistimmiava
comu 'n turcu, e ura ci mìsunu a cruna 'nte manu!
|
Miegghiu sardallu
subbutu, cu tutti ssi miricini ca si piagghiava...
|
Mio papà :
" morsi u criaturu.......
Io : quant'anni avia papà?
Mio papà: pariggi erumu....
|
Mi parsi arrubbau
|
Mischinu morsi, ura
mangia terra
|
Mischinu! Quant'anni
avìa? - Novantatrì - Bii! Ancura putìa stari !!
|
morsi nto sonnu!
|
Mortu cent'anni
|
mortu e bonu
|
na vita a manciari pani
e cipudda e ura i sanniputi sammuccunu tutti cosi
|
Na vota a mugghieri
stacia cucennu a carni e, mancu u temppu 'i stutari a
tannura morsi sa mariu.
Mischina ittà i vuci e arrancanu 'ntoccu i genti c'aiutanu
a viestiri u mortu.
A carni arristà nta pignata e a iatta accumincià a
ciauriari a pignata e a mugghieri ogni tantu, pì
cacciari a iatta, ripitia: "Chissi, chissi sunu li ma
peni", pì cacciari a iatta e pì chianciri o maritu.
|
Nciu truzzuariu c'era,
ma u giustu
|
Na vota si murìa pi
occhi cauci 'i mulu, ura i machini sunu ogni 'm parmu
|
Nenti antisi...
|
Nunn'appi abbentu
|
Nun ci a fì.
|
Nun ci potti riparu pì
nenti
|
Nun vosi siri
fastidiusu mancu nta malatia
|
oggi n'figura dumani n'sipultura!
|
nu'nna raggiunava , ma
sordi nun si ni facia futtiri
|
Pare ca dorme
|
Parìa 'n' iavulu!
|
Pari ca parra
|
pigghià a mala vutata
|
Pì purtarisillu c'aspettunu
i figghi ca vienunu da Svizzira?
|
Quando mia mamma prenotò
due posti nel nuovo cimitero per i miei zii giovanni e
Franca, chiese a mia zia quale posto volevano dato che
c'erano molti posti disponibli, Lei rispose, per me
quello piu in alto perche altrimenti "mi viene d'accupari"
|
Pulituna appuoi
|
Quant'anni avìa? - E'rumu
arisi. E ci tuccà a iddu; a morti si ni passa piacìri...!!!
|
Quannu unu muria sa'rrapia
u barcuni e si ittavunu i vuci ca si sintivunu di tuttu
u paisi (Gaetana Giucastro) |
|
Quannu u sappi ciuncaiu!
|
Quanti voti facia cala
e chiana do Chianu Canali!
|
S'accapà
|
S'a futtì.
|
sanu arricriatu a
futtirisi accumpagnamentu, ura si ponu astuiari u mussu.
|
s'arrizzittà iddu e cu
ci cummattia macari......
|
Sempri a na banna simmu,
quannu arriva u mumentu, nun c'è chiù nenti 'i fari!
|
Sempri ca facci risa
era
|
Sempri spirtuna!
|
Si n'annà a chaccaritta
|
Si n'annà a muta a
muta.
|
Si n'annà di sonnu a
sonnu
|
Si n'annà lienu lienu
|
Si n'annà nti na fatta
'i cruci! E chi simmu?
|
Signuri mannatila curta
e nnetta!
|
simmu di passaggiu ni
sta vita
|
Simmu nenti !
|
Squagghià
|
Sta morti fu curta e
netta!
|
stanotti di sicuru ca
mu sonnu.....
|
Stesi piniatu tant'anni
mischinu, ura s'arrifrisca
|
Stira' i pieri
|
Talia pare ca rire
|
Tu ci fai a nuttata?
ammia mi pari bruttu......ammenu finu e 3 ci staiu
appuoi virimmu, tu chi vuoi fari?
Nenti iu mi ni vaiu appuoi dumani ci vaiu o funerali.
ma ci scinni a chiesa cu mia o metti a machina darrieri
o marmararu pi darici a manu?
...
|
Tutti dda amma 'nnari!
|
Tuttu purìa cririri...
|
U funirali cu ci u fa?
A Birritta o Ciccarieddu?
Pì parintiela ass'ha essiri da Birritta, p'amicizzia cu
Ciccarieddu
|
Unni 'u urricanu?
|
U 'mbraculu è campari!
|
U vuliunu beni tutti !!
A Matrici era china china !!!
|
unni u misunu? cassutti
, appena trasi a destra , dassupra nunnu vosi u purtusu
picchi dicia ca era manchignu
|
Ura pari bonu, accussì
com'è stinnichiatu, ma era farsu comu a prùvuli.
|
Visti i carti appizzati,
chi ni sapia?
|
vivu nun ti potti
viriri ....mortu ti viegnu a salutari....
|
Un
relativo episodio divertente avvenuto ai canali durante
un corteo funebre. Un signore, soprannominato "
l'africano " per aver prestato servizio militare in
africa, a suo dire quale attendente del generale
Baratieri, informatosi sul nome del defunto, risultato
suo caro amico, volendo fare un elogio funebre, fece
sostare il corteo e su un muro, non piú esistente di
fronte ai Ciurcina, dilungandosi, ebbe a dire con una
specie di italiano da poco appreso : " mi rallegra u
fatto ca tutto il paisi onora la "salma".Un portatore
del pesante cataletto stanco, gridó : " Macari ca é
chinnici tummuli nenti cci fa, basta ca ni spurigghimmu
" !!!(Nello
Benintende) |